AKSARAY KURTİNİ KÖYÜ HAKKINDA

Tarihçe

Danişmendli'ler ve Anadolu Selçukluları döneminde, doğudan Anadoluya gelen Türkler,buralarda ki Bizanslıları sürmüşlerdir. bizanslılardan kalan meskenlere hemde meralara yeni Yerleşim merkezi kurdular. bunlardan biride 'eyüp' ilidir. Ortaköy bu bölgede bulunan köyün kalıntıları üzerine dizayn edilmiştir. kurtini köyü de bu sırada kurulmuştur. Daha sonra 1470 de İshak Paşa'nın Şereflikoçhisar ve Aksaray etrafıni Osmanlı hakimiyetine alması ile köyümüzde osmanlı hakimiyetine girmiştir. köyde Osmanlı son devri ve kurtuluş savaşında Yemen,Çanakkale ve yunan cephesinde çok sayıda şehit verilmiştir. vatanımız savunması için hiç bir fedakarlıktan kaçılmamıştır. köyün geçmişi 450-500 sene öncesine dayanmış olduğu belgelenmiştir de. Başbakanlık arşivinden sağlanan bilgiye göre,(aşağıdaki harita da) 1530 tarihli Ak-saray livası kayıtlarında kurd-ini şeklinde kayıtlıdır. bu tarihte komşu köylerden Ahurlu ve Oymağaç da kayıtlarda bulunmasına karşın , hüsrev ve yenice köy kayıtlarda yoktur. köyün eski kuruluş yeri olan Akpınar daki eski mezarlıkta bunu desteklemektedir.bu kabir taşlarının ne yazıkkı ki hiç birinde tarihe ışık tutacak yazı ve işaret bulunmamaktadır. köyün adı de muhtemelen burada bulunan inlerden kaynaklanmaktadır. geçmişte birkaç köyle mera ve yayla sorunu olduğu halde bu gün bunlar unutulmuştur. Hacımahmutuşağı ile ortak kullanılan Ankara-Adana asfaltı üstündeki arazi suratından büyük kavgalar olmuş, Hacımahmutuşağı köyünden iki şahıs ölmüştür. sonunda bu köy dava yoluyla bütün topraklara sahip olmuştur.Köyün alt bölümünden geçerek, Tuzgölü'ne dökülen Peçenek Özü deresi, buralara yerleşen ilk türklerin Peçenek olduklarını desteklemektedir.Köyde, köyün kuruluş yıllarına dek giden aile bulunmaması, köyün geçmişte dışardan göç aldığı, ilk yerleşen aile soylarının tükenmiş olduğu veya diğer yerlere göç ettiği muhtemeldir. mübadele yıllarına dek köyde birkaç rum aile de bulunmuş olduğu bilinmektedir.

Kuzeyinde Ağaçören Yağmurhüyüğü , Yeniceköy, ve güneyinde OYMAAĞAÇ ve Güve köyleri, batıda'ysa Peçenek deresi bulunmaktadır. Köy .Çal Tepesinin dibinde , Peçenek Deresinin üstünde bulunmaktadır.Yerleşim yerinden Peçenek Deresine doğru inen vadi tamamen yeşil alan olup bu bölgede bilhassa kayısılar,elma bahçeleri,üzüm bağları dikkat çeker. Köy bölgenin en yeşil alanı olup Köyün Türklerden de Yerleşim yeri olarak kullanıldığına dair izle bulunmaktadır.Köyün çeşitli mevkilerindeki gayr-i islami motiflerle işlenmiş mermer taşların varlığı bunun en büyük çılgınlıdır.

Köyün tarihi'yle ilgili çok bilgi bulunmamakla birlikte ilk yerleşen Türklerin Anadoluya ilk gelen ve dini yaymak için gelen şahıslar olduğu söylenmektedir. Köyümüz 1989 senesine kadar Ankara ili Ş.Koçhisar ilçesine bağlı iken aynı tarihte Aksarayın il olması üstüne Ağaçören ilçesine bağlanarak Aksaray vilayeti sınırları içerisine dahil edilmiştir. Köyün nüfusu öteki bölge köylerinde deki gibi her sene azalmaktadır.Önceleri yurt dışına işci vermeyle başlayan göç daha sonra Aksaray ,Ortaköy ve Ş.Koçhisar merkezlerine iş ve eğitim yetersizliği sebebiyle yönelmiştir.2010 yılı itibari ile köyde 40 civarında mesken bulunmaktadır. Nüfusun gittikçe azalması köyün ilköğretim okulunun kapanmasına neden olmuştur.Köyün camisinin inşaa tarihi 1957 dir. Bölgede yaygın olduğu üzere tahıl tarımı köyümüzde yaygın bir biçimde yapılmakta olup, Peçenek Deresi kenarındaki alanlarda sulu ziraat imkânı mevcuttur.

Kültür

Köyde tam bir Anadolu kültürü yaşantısı mevcuttur. ünlü Düğünlerde cirit oynanıp, güreş tutulmuş olduğu anlatılır. şimdiki düğünlerde maalesef böyle bir uygulama yoktur. Çocukluk oyunları; çelik çomak, sobe, arakesti gibi anadoluda yaygın oyunlardır.düğünler eskiden hanım adam ayrı ayrı olmak üzere yapılırdı. düğünlerde başlıca oyun halaydır.halaylar davul zurna eşliğinde topluca oynanır . Hanımlar kapalı mekanlarda def ile oynarlardı. köyün geçmişinde iz bırakan birkaç olay olmuştur. bunlardan en acıklısı; keklik avına giden 3 (üç) kişiden ikisinin donarak ölmesidir. halk arasında tesir yapan birkaç olay daha vardır. . televizyonun henüz olmamış olduğu, radyonun kısıtlı olduğu döanemlerde, yaşlılar, bebeklere masal anlatır dı. başlıca bilinen halk masaılları akkavak kızı, tan tan babacık ve ibili dir. ek olarak tüm ülkede tanınan köroğlu, istek ile kamber,kerem ile aslı gibi destanlar yaşlılar tarafından anlatılır . Evlatlar da büyük ilgi'yle dinlerdi.

Coğrafya

köyün kururlmuş olduğu alan tam bir platodur. sırtını kılkıvrık tepesine yaslayan küyün bazı bölgelerinin isimlendirilmesi şöyledir. eskiahurlu'dan gelirken akyoldan önce Sülüğün Dere, Sofular tarafından gelirken peçenek deresi ve Hüsrevden gelen derenin karıştığı yere Çevlik ya da Çirçir denir. köyün doğusunda Akçeşme ve Kıran Yurdu denen 2 sulak yer vardır. Güneyde ise bağların bulunmuş olduğu Ak Topraklık ve Akpınarın Başı bulunur. bazı bölgeler Karahasan, Karahüseyin, Yaylak gibi isimlerlel de anılır. Genelde buralarda su vardır. Çamurludere, Öteyüz ve Yelealan gibi ziraat topraklarının bulunmuş olduğu yerlerde bulunur. içme ve ziraat suyu zengin sayılır.Akpınar da çıkan su geçmişte yüksek debiye sahip iken, zaman içinde azalmış,geçtiğimiz sene 2007 yapılan çalışmalar ile bu suyun kaynağına ulaşılarak, köy içme suyuna dahil olmuştur.

Alan 25 km²

Nüfus 245 [1] (2000)

Rakım 1 (bir) .200 metre

Koordinatlar 38°44′18″K, 33°51′12″D

Posta Kodu 68600

Alan Kodu 0382

Coğrafi Bölge İç Anadolu Bölgesi

İl Aksaray

İlçe Ağaçören

Köy Muhtarı Ali Maraşlıoğlu

Aksaray iline 60 km, Ağaçören ilçesine 20 km uzaklıktadır.

Komşu köyler: Oymaağaç,sofular,hüsrev,eskiahurlu,yağmurhüyüğü.

Tuz Gölüne dökülen Peçenek çayı bu köyden geçer.

Tamamen mermerden oluşan çal dağı (1484 m yükseklik) bu köyün de sınırları içerisindedir. bu çal dağınıneteğinde bulunan birkaç köye ait geniş mera bulunmaktadır. Geçmişte ara sıra mera sınırları suratından Hüsrev ve Oymaağaç köyleri'yle ihtilaf oluşmuş, birkaç defa köy kavgaları yapılmıştır.

İklim

Köyün iklimi, Karasal iklimi tesir alanı içindedir. Rakım yüksek olduğu için yağan kar uzun süre yerde kalır. Ancak eskiden yağan kar şimdi yağmamaktadır. Köyün iklimi ceviz.kayısı, kiraz gibi meyve ve her türlü sebze yetiştirmeye elverişlidir.